هوش هیجانی چیست؟

لیزا نواک فضانورد نابغه و مشهور فضاپیمای شاتل در اقدامی ناگهانی برای ربودن و قتل رقیب عشقی خود در پارکینگ ساختمانی به او حمله می کند. ولی قبل از اینکه بتواند آن زن را بدزدد دچار حمله عصبی شده و سپس توسط پلیس دستگیر می شود.
به نظر شما دلیل رفتار و اقدام ناگهانی و دور از انتظار فردی نابغه مانند لیزا نواک چه می تواند باشد؟
لیزا نواک در نهایت به دلیل این کار مورد مواخذه قرار گرفت و از ناسا اخراج شد.

ما انسان ها از زمان بیداری تا زمان خواب به طور متوسط در هر ساعت ۲۷ هیجان از انواع و اقسام هیجانات گوناگون را تجربه می کنیم. در واقع این هیجانات ما را تحریک کرده و به بازی می گیرند. حالا اگر ما ساعات بیداری در طول شبانه روز را ۱۸ ساعت در نظر بگیریم، یعنی ما در طول شبانه روز ۴۸۶ هیجان را تجربه می کنیم. پس هیجانات تاثیری تعیین کننده در زندگی ما دارند. در نتیجه لازم است که ما برنامه ایی مناسب و منطقی برای برخورد با این تحریکات گوناگون هیجانی و مدیریت کردن بر آنها داشته باشیم. اگر مدیریت هیجان ها به درستی اتفاق نیفتد، فرد نمی تواند در برابر تحریکات هیجانی خود را کنترل کند و ممکن است رفتاری نادرست با عواقب بد داشته باشد. برای مدیریت بر هیجانات باید از هوش هیجانی کافی برخوردار بود.
به همین دلیل است که گاهی اوقات افرادی نابغه مانند لیزا نواک دست به رفتارهای احمقانه ایی می زنند.

تعریف هوش هیجانی

مفهوم هوش هیجانی برای نخستین بار در سال ۱۹۹۰ توسط «پیتر سالووی» و «جان مایر» مطرح شد.
هوش هیجانی یعنی توانایی فرد برای شناخت احساسات خویش و دیگران، تحلیل و پردازش احساسات خود و دیگران و رسیدن به تصمیمات مناسب و منطقی در زندگی.

مقایسه هوش هیجانی با بهره هوشی

هوش هیجانی (EQ) و هوشبهر ( ضریب هوشی IQ) تضادی با هم ندارند اما با هم متفاوت هستند.
هوشبهر ( ضریب هوشی) در حدود ۱۵ سالگی تثبیت می شود. قابل افزایش نیست. تا حد زیادی غیر اکتسابی و موروثی است و به اندازه ۱۰ تا ۲۰ درصد می تواند در موفقیت ها نقش داشته باشد.
هوش هیجانی ثابت نیست. در طول زندگی و با آموزش های لازم قابل افزایش است. میزان تأثیر آن در موفقیت حدود ۸۰ درصد است.
در نهایت این که ضریب هوشی را به سختی میتوان تغییر داد. ولی روی هوش هیجانی میتوان کار کرد و آن را مانند یک مهارت پرورش داد.

ابعاد هوش هیجانی

بر اساس گفته های دانیل گلمن ( روان شناس آمریکایی که مطالعات گسترده ایی در این زمینه داشته) هوش هیجانی ۵ مولفه دارد. او معتقد است که هوش هیجانی جنبه دیگری از هوش است که در دستیابی افراد به موفقیت در ابعاد مختلف زندگی، بیشتر از هوش شناختی ایفای نقش می کند.
۱- خودآگاهی (شناخت عواطف شخصی)
۲- خود تنظیمی (به کارگیری درست هیجان ها)
۳- انگیزه ( برانگیختن خود)
۴- همدلی ( شناخت عواطف دیگران)
۵- مهارت اجتماعی (هنر حفظ ارتباطات)